یکی از پرکاربردترین استانداردهایی که در تمام دنیا از محبوبیت برخوردار است، استاندارد سیستم مدیریت کیفیت یا همان ایزو 9001 است. در این مطلب به تعریف عبارت سیستم مدیریت کیفیت می پردازیم، اینکه چرا نام این استاندارد سیستم مدیریت کیفیت نامگذاری شده است.
برای آشنایی کامل ابتدا باید تک تک عبارات را تعریف کنیم.
سیستم: مجموعه ای از فرایندها مرتبط با یکدیگر که منجر به تولید محصول یا ارائه خدمات می شود.
مدیریت: عبارت است از برنامه ریزی، ساماندهی، هدایت و کنترل
کیفیت: کیفیت تعاریف مختلفی دارد اما از دید استاندارد، کیفیت یعنی برآورده شدن خواسته ها و الزامات (الزامات قانونی، الزامات مشتری، الزامات استاندارد و …)
زمانی که صحبت از سیستم مدیریت کیفیت می شود، منظور این است که یک سیستم یا سازمان را با مدنظر قرار دادن کیفیت (کیفیتی که در تعریف استاندارد ایزو 9001 آمده است) برنامه ریزی، ساماندهی، هدایت و کنترل کرد.
سازمانی که تصمیم می گیرد استاندارد ایزو 9001 را پیاده سازی کند، باید کیفیت را در سراسر سازمانش اجرا و پیاده سازی نماید. این کیفیت باید منجر به تولید محصولی شود که الزامات و خواسته ها، بخصوص خواسته های مشتری را برآورده سازد.
استاندارد ایزو 9001 یا همان سیستم مدیریت کیفیت، زمانی که در سازمانی استقرار داده می شود، در تمام فرایندهای سازمان درگیر می شود.
فرایندهای مدیریتی مانند مدیریت منابع انسانی، آموزش، استخدام و …
فرایندهای اصلی سازمان مانند تولید، خرید، کنترل کیفیت، ارتباط بامشتری و ….
فرایند های پشتیبانی مانند انبارداری، نگهداری و تعمیرات ماشین آلات و ….
تلاش و هدف این استاندارد این است که سطح کیفیت محصولات را علاوه بر اینکه در یک سطح ثابت نگه میدارد، به سمت بهبود و پیشرفت نیز سوق دهد.
استاندارد سیستم مدیریت کیفیت می تواند راهکاری مناسب وعالی برای سازمانی باشد که علاقه مند است مسیر بهبود و پیشرفت را طی کند. البته این نکته را نباید فراموش کرد، این استاندارد و حتی استانداردهای دیگر، زمانی کارگشا خواهند بود که در وهله اول مدیریت ارشد تعهد شدید به اجرا داشته باشد و در وهله دوم، همکاران و کارکنان سازمان نیز به اجرای استاندارد علاقه نشان دهند. درضمن این استاندارد برای اثربخشی نیاز است چندین ماه درسازمان اجرا شود تا پس از آن نتایج آن ملموس و قابل مشاهده باشد.
سیستم مدیریت کیفیت یا ایزو ۹۰۰۰ شامل ایزوهای زیر میباشد:
ایزو ۹۰۰۰:۲۰۰۰
سیستم مدیریت کیفیت – واژه نامه‌ها و بنیان‌های اساسی اعطا. این بخش به تعریف دقیق خود استاندارد و شرایط اعطای استاندارد می‌پردازد و هسته اصلی استانداردهای خانواده ایزو ۹۰۰۰ محسوب می‌گردد.
ایزو ۹۰۰۱:۲۰۰۰
سیستم مدیریت کیفیت – شرایط معنی دار شدن استفاده از این استاندارد برای هر نوع طراحی سازمان، بخش رشد و بهره وری، تولیدی، نصب سیستم‌ها و ارائه خدمات یا تأمین کنندگان هر نوع خدمتی. به عبارتی این نوع ایزو شرایطی را خواستار می‌شود که سازمان‌ها باید داشته باشند تا رضایتمندی مشتریانشان را جلب کنند.
ایزو ۹۰۰۴:۲۰۰۰
سیستم مدیریت کیفیت – راهنمای بهبود مستمر – این بخش به بهبود مستمر در سیستم می‌پردازد و راهنمایی‌هایی برای بهبود مستمر و بالابردن شفافیت کار سیستم و همچنین به بلوغ رساندن سیستم دارد.
اعضای قبلی استانداردهای خانواده ایزو ۹۰۰۰ (شامل ایزو ۹۰۰۱ , ۹۰۰۲ و ۹۰۰۳) امروزه در غالب ایزو ۹۰۰۰ مجتمع شد اند و هر شرکتی که ادعا می‌کند دارای ایزو ۹۰۰۰ میباشد، در واقع بیشتر دارای ایزو ۹۰۰۱ میباشد.
دانستن این نکته خالی از لطف نیست که خود سازمان ایزو به هیچ عنوان صادرکننده اعتبار نامه به شرکت یا سازمانی نیست بلکه تعیین‌کننده خطوط استانداردها میباشد صدور این اعتبار نامه‌ها بر عهده شرکتهای دیگری است که البته سازمان بررسی ایزو CASCO این شرکت‌ها را تأیید می‌کند
مزایای استقرار سیستم مدیریت كیفیت ISO 9001
- كاهش دوباره كاری ها
- كاهش هزینه‌ها و قیمت تمام شده
- بهبود فرآیندها
- طراحی بهتر خدمات
- رشد بهره وری
- بهبود در روحیه كاركنان
- توسعه ارتباطات داخل سازمانی
- كنترل مناسب مستندات
- افزایش سطح كیفیت محصولات
- شفاف سازی مسئولیت‌ها و اختیارات
- افزایش سطح رضایت مشتریان
- افزایش اعتماد مشتریان
- بهبود شهرت در بازار كار
- افزایش سهم قابل كسب در بازار
- شفاف تر شدن مزیت‌های رقابتی
- افزایش سودآوری
- كاهش شكایات مشتریان
شرکت جهان فولاد غرب نیز سیستم مدیریت کیفیت خود را بر پایه ISO 9001:2008 بنا نهاد و با پایان اعتبار این ورژن از استاندارد و انقضای آن در دنیا ، تغییر ویرایش این استاندارد به ورژن
ISO 9001:2015 را به مرحله نهایی خود رساند و در تابستان 97 موفق به اخذ گواهینامه بین المللی از شرکت معتبر TUV تحت اعتبار Dakks آلمان شد.
این شرکت همچنین موفق به اخذ گواهینامه بین المللی محیط زیست ISO 14001:2015 نیز شد و در زمینه ایمنی و بهداشت شغلی نیز دارای گواهینامه بین المللی BS OHSAS 18001:2007 میباشد و هم اکنون در حال اخذ گواهینامه بین المللی ISO45001:2018 سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی می باشد که کلیه مقدمات آن طرح ریزی گردیده و امید است در نیمه اول سال 98 به این مهم دست یابد .
