تاریخچه نژاد مرینو:
طبق اسناد، نژاد مرینو حدود هشت قرن پیش ایجاد شده و از چگونگی تلفیق نژادی آن اطلاعات مشخصی در دست نیست. پرورش متمرکز نژاد مرینو برای اولین بار در جنوب غربی اسپانیای کنونی آغاز گردید و بعد از دو قرن در سراسر اسپانیا گسترش یافت. به طوری که برخی از صاحب نظران تاریخ و اقتصاد، توسعه تجاری اسپانیا در سده های 1600تا 1700را وابسته به ترویج پرورش این گوسفند می دانند.
بدنبال این اتفاق سایر کشورها نیز اقدام به واردات و پرورش این نژاد کردند. یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه نیوزلند بود که امروزه نیز در زمینه ی پرورش دام و دامپروری از قطب های مهم جهان به شمار می رود. به مرور اقدامات اصلاح نژادی و به گزینی بر روی این دام انجام شد و دام های مرینو پرتولید برای پرورش انتخاب شدند.
پیدایش گونه برولا:
برولا از نژادهای گوسفند است که زیرمجموعه نژاد مرینو بوده و از اصلی ترین ویژگی آن وجود ژن چندقلوزایی است. توانایی ژنتیکی و وجود ژن FecB (ف ک ب) عامل اصلی چندقلوزایی است. در اواخر دهه 50 میلادی(حدود60 سال پیش) اولین ثبت رسمی چندقلوزایی این نژاد در منطقه برولا در جنوب نیوولز استرالیا توسط دو برادر انجام شد. این ثبت شامل چهارقلوزایی یک میش مرینو بود.در سال بعد نیز شش قلوزایی یک میش دیگر،تاییدی بر توانایی بالای زادآوری این گونه گردید.
بدنبال این اتفاق و در اواسط دهه60 میلادی، پرورش گوسفند مرینو در استرالیا و نیوزلند گسترش پیدا کرد و گوسفندان با توانایی چندقلوزایی در میان پرورش دهندگان به محبوبیت بالایی رسید. در همان سال ها نیوزلند به عنوان یکی از پیشگامان مهم در بحث پرورش دام در جهان، تحقیقات گسترده ای را بر روی نژاد مرینو و گونه چندقلوزای آن آغاز کرد و توانست اولین نقشه ژنتیکی گوسفند را که بر روی گونه برولا انجام گرفت تهیه کند. این مطالعات مشخص کرد که ژن چندقلوزایی برولا بر روی کروموزوم شماره 6 این گوسفند قرار دارد.
تاریخچه برولا در ایران:
در سال 1384 در دانشگاه زنجان طرح تحقیقاتی انتقال ژن چند قلوزایی از گوسفند برولا مرینو به گوسفند بومی ایران توسط دکتر هرکینژاد و تیم کارشناسان آغاز و برای اینکار گوسفند نژاد افشاری انتخاب گردید. از دلایل انتخاب نژاد افشاری برای اجرای این طرح می توان به ویژگی های مطلوب آن مانند سرعت رشد مناسب، بازدهی بالا، قابلیت چرا و راهپیمایی طولانی، جثه بزرگ و تولید شیر مناسب اشاره کرد.
در این پروژه تولیداتی که بهترین صفات را داشته برای نسل بعد به عنوان پایه اصلاح نژاد و تولیدکننده بره های نسل بعد انتخاب شدند و در نهایت گوسفندهای افشاری اصلاح نژادشده و حاوی ژن برولا تولید گردید.
گوسفندان افشاری اصلاح نژادی به دو دسته هتروزیگوت و هموزیگوت تقسیم میشوند. هموزیگوت گوسفندی است که توانایی انتقال ژن چند قلوزایی به تمامی بره های نسل بعد از خود را دارد و هتروزیگوت گوسفندی است که میتواند ژن چند قلوزایی را با احتمال 50 درصد به بره های نسل بعد از خود انتقال دهد.
پروژه احداث مرکز اصلاح نژاد و پرورش گوسفندان چند قلوزای بومی در غرب کشور در گروه شکری
می توان گفت در غرب کشور و به خصوص در استان کرمانشاه، بیش از 90 درصد اشتغال در روستاها بر اساس کشاورزی و دامپروری است. به دلیل عدم دسترسی مناسب دامداران منطقه به نژادهای بومی پرتولید اصلاح شده دام سبک و نبود یک مرکز صنعتی پرورش و نژادهای اصلاح شده دراستان، پرورش دهندگان به ناچار مجبور به پرورش دامهای بومی با ضریب تولید پایین هستند که این موضوع سبب عدم سوددهی مناسب و اقتصادی نبودن دامپروری در روستاها و سایر دامداری ها می گردد.
با توجه به اینکه یکی از اهداف گروه صنعتی شکری توسعه استان و ایجاد اشتغال پایدار بوده و سوابق درخشانی در این زمینه داشته اند و از طرفی امنیت غذایی در هر کشور جزو نیازهای استراتژیک است، ریاست محترم هیئت مدیره، جناب مهندس شکری تاکید بر ورود به این حیطه داشتند.
این گروه با بررسی دقیق و مشورت با کارشناسان و تشکیل کارگروه تخصصی کشاورزی و دامپروی، آستین همت بالا زده و قدم در راه تأسیس اولین مجتمع اصلاح نژاد و پرورش صنعتی در استان مطابق با علم روز گذاشت. به دنبال این اتفاق، بازدید از مراکز پرورش صنعتی، کشت و صنعت های فعال در زمینه دامپروری و همچنین ساخت سالن ها در دستور کار قرار گرفت.
در این مسیر همواره رهنمود، توصیه و پیگیری های جناب مهندس شکری باعث دلگرمی و انگیزه بیشتر اعضای گروه و افزایش سرعت روند کار می گردید.در کمتر از دو ماه سالن مجتمع با ظرفیت دو هزار راس در محیطی به مساحت حدود یک هکتار منطبق با علم روز طراحی و ساخته شد و شروع این پروژه سبب توسعه و ترویج دامداری مدرن و پربازده برای استان و غرب کشور گردید.
در پایان بر خود لازم دانسته از زحمات و تلاش های صادقانه گروه صنعتی شکری در توسعه استان و ایجاد اشتغال پایدار و مولد، کمال تقدیر و تشکر را داشته باشم.
