مقدمه
همانطور که همه ما تجربه کرده‌ایم، انسان در ابتدای هر تصمیم یا ایده حتی در زندگی روزمره می بایست از تمام زوایا آن را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد تا در نهایت به هدف ترسیم شده در ذهن خود برسد.
عملاً نقشه یا ایده‌ای که بر طبق آن در یک طرح تحقیقاتی یا عملیاتی به اهداف خود می رسیم با عنوان Research Protocol یا پروپوزال تعریف می‌گردد، به عبارت دیگر پروپوزال طرح اولیه و یا طرح پیشنهادی یک تحقیق میباشد.
جهت اشراف بیشتر در تعبیر این موضوع به ظاهر ساده اما پراهمیت در صنعت، میتوان پروپوزال را شبیه طرح اولیه و پیشنهادی یک ساختمان دانست که توسط ارشیتکت (پژوهشگر یا محقق) ارکان اصلی آن طراحی و محاسبه شده و به صورت نقشه و ماکت ساختمان درآمده است، به نحوی که چنانچه یک مهندس یا کارشناس خبره به آن نگاه کند، بتواند ساختمانی (طرح اصلی پژوهش) که براساس این نقشه شکل می گیرد را از قبل برای خود تجسم کند.
مطمئناً ارائه یک طرح توجیهی کامل از اجرای آن طرح، اهمیت بسیار بیشتری دارد. چنانچه در این طرح ارزیابی و کلیه ی موارد به نحو احسن دیده شود، اجرای طرح برای کارفرما بسیار مناسب و از هرنظر سودآور می باشد.
وقتی دامنه و طیف گسترده یک پروپوزال در رشته های مختلف بررسی میشود، اهمیت و نقش آن غیرقابل انکار و بیش از پیش لمس می شود. زیر بنای هر پروژه صنعتی یا هر طرح صنعتی با یک طرح اولیه ولی عمیق و تأثیرگذار در همه ی جوانب تکمیل می گردد، چه بسا با بررسی این طرح بتوان هزینه ها و انحراف های غیرقابل پیش بینی در به هدف رسیدن یک پروژه عظیم تا میل به ثبت نهایی و به ثمر نشستن آن را مدیریت کرد.
در تهیه و تنظیم پروپوزال صنعتی موفق می بایست یک پیش نویس طرح توجیهی را بر مبنای علاقه مندی و پژوهش های فرد متقاضی و میزان سرمایه گذاری و بازگشت آن و مبتنی بر تحقیقات علمی و نتایج اجرایی در سایر پروژه های مشابه در راستای بهبود آن و ارتقاء طرح مورد نظر تنظیم نمود.
اصول نگارش و تنظیم یک پروپوزال جهت یک طرح صنعتی:
1- مطالعه و کسب تجربه درخصوص سوابق پروژه های مشابه و تحقیقات انجام شده بر روی آن‌ها صورت گیرد.
2- ارائه توضیحات و معرفی طرح یا پروژه مورد نظر با عنایت به خواست کارفرما و شرایط ایشان از یک طرف و ارائه توضیحات درخصوص بهترین گزینه انتخابی با توجه به بررسی های انجام شده بر روی آن و تطابق شرایط پروژه درخواستی با توان و شرایط اجرایی کارفرما، بدین معنا که تیم کارشناسی مربوطه با اخذ نظر و هدف کانون سرمایه گذار (زمان، میزان سرمایه و گرایش به نوع صنعت با توجه به پتانسیل نیروی انسانی و جغرافیایی و هدف تأمین آن از یک طرف و جستجو جهت مورد یا پروژه فنی هم راستا با گرایشات ذکرشده کارفرما از طرف دیگر) می بایست در راستای تنظیم این پیش نویس و توجیه کانون سرمایه گذار اقدام نماید.
3- ارائه نتایج تحقیقات انجام شده بر روی پروژه و طرح مورد نظر و چگونگی رسیدن به هدف نهایی به صورت پلکانی به نحوی که با توجه به حجم پروژه و میزان سرمایه گذاری و اولویت بندی اجرا، نسبت به تعریف اجرای پلکانی پروژه و میزان سرمایه گذاری و سوددهی در بازهی زمانی مشخص، هدفگذاری در طرح تنظیمی رعایت گردد.
4- برنامه زمانبندی و پیاده‌سازی طرح و پروژه مورد نظر با توجه به ماهیت اصلی طرح و شرایط کارفرما ارائه شود.
5- تشریح کلی پروژه مورد نظر و ارزیابی از جمیع لحاظ (فنی، اقتصادی، جغرافیایی و نیروی انسانی) در راستای ترغیب و توجیه و یا عدم آن بر روی کارفرما صورت گرفته و نهایتاً سرمایه گذاری و شروع پروژه انجام گیرد.
در پایان ذکر این نکته ضروری می باشد که امروزه با توجه به اوضاع اقتصادی جهانی، نقش پروپوزال یا طرح توجیهی تهیه شده توسط گروه کارشناسان در انتخاب، هدایت و راهبری و رسیدن به هدف نهایی در یک پروژه بسیار پراهمیت و ملموس تر از همیشه می باشد و چه بسا مانع از فروپاشی و یا سودآوری یک بنگاه اقتصادی گردد.
