نشست ویژه بررسی موانع تولید در زنجیره فولاد، در تاریخ ۱۰ مهر ۱۴۰۳ با حضور نمایندگان بخش‌های مختلف از جمله تولیدکنندگان، سازمان‌های دولتی و نهادهای مرتبط در کمیسیون صنایع مجلس برگزار شد. این نشست به ریاست دکتر مصری و با هدف رفع مشکلات صنعت فولاد و بهبود شرایط تولید، به ویژه در حوزه قیمت‌گذاری و مسائل تعزیراتی، تشکیل گردید.
یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح شده در این نشست، پرونده‌های تعزیراتی بود که طی سال‌های اخیر، به خصوص از سال ۱۳۹۷ به بعد، به دلیل الزام به عرضه کل زنجیره فولاد در بورس کالا، فشارهای مالی سنگینی را بر واحدهای تولیدی تحمیل کرده است. به گفته جهاندار شُکری مدیرعامل ذوب‌آهن بیستون، عدم اطلاع کافی از قوانین کف عرضه و پیچیدگی‌های اداری، مشکلاتی را برای برخی واحدها به وجود آورده است. این موارد، باعث ایجاد پرونده‌های متعدد و افزایش هزینه‌ها برای تولیدکنندگان فولاد شده است.
در حوزه قیمت‌گذاری، تولید حدود ۳۱ میلیون تن فولاد و مصرف کمتر از ۵۰ درصد آن در داخل کشور، باعث شده است که تنها ۲۰ الی ۳۰ درصد از تولیدات در بورس معامله شود. این امر نیاز به بازنگری در کف عرضه و محاسبات قیمت‌گذاری دارد. شُکری در ادامه افزود که این وضعیت، به ویژه برای شرکتهای کوچک‌تر، سودآوری را به شدت کاهش داده و حتی برخی واحدها را با زیان روبرو کرده است.
مسئله دیگر، کاهش چشمگیر صادرات فولاد به دلیل اختلاف بین نرخ ارز نیمایی و ارز آزاد است. در سال‌های اخیر، این اختلافات باعث شده است که صادرات بسیاری از شرکتهای تولیدی فولاد به شدت کاهش یابد و حتی برخی شرکت‌ها فعالیت‌های صادراتی خود را متوقف کنند. در گذشته، صادرکنندگان و واردکنندگان با توافق یکدیگر ارز مورد نیاز را تأمین می‌کردند، اما در حال حاضر این فرآیند دچار اختلال شده است.
افزایش هزینه برق و مشکلات مرتبط با ناترازی انرژی نیز یکی از موضوعات اساسی مطرح شده در این نشست بود. به گفته تولیدکنندگان حاضر، اختلاف چند برابری نرخ برق در صنعت فولاد نسبت به دیگر صنایع، فشار مضاعفی را بر این بخش وارد کرده است. تصمیمات ناگهانی وزارتخانه در خصوص افزایش قیمت برق و اعمال عطف به ماسبق، مشکلاتی جدی برای شرکتهای بورسی ایجاد کرده است.
در پایان، دکتر مصری با تأکید بر لزوم رفع سریع این مشکلات، از انجمن تولیدکنندگان فولاد خواست تا گزارشی جامع درباره مسائل مصرف برق و پرونده‌های تعزیراتی تهیه کنند. همچنین، مقرر شد تغییرات ضروری در عرضه بورس کالا و محاسبات قیمت‌گذاری با همکاری وزارت صمت و سایر نهادهای مربوطه صورت گیرد. از سوی دیگر، با پیگیری‌های انجام‌شده، امید می‌رود که بخشنامه‌های جدید در خصوص تسهیل صادرات و رفع موانع ارزی در آینده نزدیک اجرایی شود.
این نشست گامی مهم در مسیر رفع موانع تولید و بهبود شرایط صنعت فولاد ایران است که با حمایت نهادهای دولتی و خصوصی می‌تواند به تحرک مجدد این صنعت استراتژیک کمک کند.
گزیده جهان فولاد
